НАВОИЙ ВИЛОЯТИ ҚОЗОҚЛАРИ ШЕВАСИНИНГ ЎЗБЕК ТИЛИГАМУНОСАБАТИ
Keywords:
диалектизмлар, шевалар, фонетик алмашувлар, лексик хусусиятлар, метисация, ўтиш ҳодисаси, морфологик хусусиятлар, синтактик хусусиятларAbstract
Мақолада тилшуносликнинг диалектология соҳасига оид ўрганилиши муҳим бўлган масалалар, жумл адан, Навоий вилоятида истиқомат қилувчи қозоқ миллатига мансуб халқларнинг тилидаги маҳаллий хусусиятлари тил сатҳлари кесимида таҳлилга тортилади.Шевалардаги фонетик алмашувлар мазкур ҳудуд аҳолисининг лексикасидан келиб чиқиб қиёсий баён қилинади. Тилдаги қардош ва ноқардош тиллар орасидаги метисация (қардош тилларнинг чатишуви) ўтиш ҳодисасининг фонетик, лексик ва грамматик хусусиятларда кузатилиши, диалектуал хусусиятларнинг шаклланишида ёндош яшовчи ўзбек тилининг таъсири, айирим сўзларнинг лексико-семантик маъноларининг ҳар битта тилда ҳар хил маъноларда қўлланилиши, шунингдек,сўз туркумларидаги шевага хосликлар, шевалардаги ўзак морфемаларга қўшимча морфемаларнинг қўшилиши, сўз ва сўз бирикмаларидаги ўзбек тилининг таъсири экспедиция натижасида тўпланган материаллар ёрдамида таҳлил қилинади.
References
ПоливановЕ.Д.Узбекская диалектология и узбекский литературный язык. – Ташкент, 2021. – 233ст.
Тўйчибоев Б.,Ҳасанов Б.Ўзбек диалектологияси: Олий ўқув юртлари учун дарслик. –Т.: А. Қодирий номидаги халқ мероси нашриёти, 2004. –112 б.
Ashirboyev Samixon. О‘zbek dialektologiyasi:О‘zbek tili va adabiyoti bakalavriat yo‘nalishi talabalari uchunmo‘ljallangan qo‘llanma. – Тошкент, 2013.–88 б.
АманжоловС., ХасеновӘ. Қазақ тілі. 9-сыныпқа арналған оқулық. –Ташкент: «Ўзбекистон», 2017. –136 б.
АманжоловС.Қазақ тілі диалектологиясы мен тарихының мәселелері [Мәтін]: оқу құралы / орыс тілінен ауд. Ғ. Қалиев - Алматы : Сөздік-Словарь, 2004 . – 533 б
This research platform of the Integration of science, education and practice. Scientific-methodical journal in cooperation with the local and international agencies of the sector.